KPSS Konu Anlatımı Tarih – Osmanlı Dağılma Dönemi 2

KPSS Konu Anlatımı Tarih – Osmanlı Devleti / XIX.yy Osmanlı – Dağılma Dönemi  2.BÖLÜM

Kpss tarih konu anlatımı Osmanlı Devleti / XIX.yy Osmanlı – Dağılma Dönemi başlığında 2.bölüm konu anlatımı-özeti, önemli-püf noktalar

 

<< Önceki Bölüm – Sonraki Bölüm >>

  • Osmanlı imparatorluğunda Milliyetçilik Hareketleri
  • SIRP İSYANI (1804-1815)
  • Fransız İhtilaninin getirdiği fikir akımlarından milliyetçilik düşüncesi ve Rusların Panslavizm kışkırtmaları sonucunda Osmanlı Devletindeki Sırplar 1804 yılında ayaklanmıştır.
  • Bu isyanın bir diğer etkeni ise son dönemlerde Sırpların yaşadığı toprakların sık sık el değiştirmesinin ortaya çıkardığı sonuçlardı.
  • 1804 yılında Kara Yorgi öncülüğünde Sırplar ayaklanmıştır, Osmanlı müdahale eder ve ayaklanma bastırılmak üzeredir, tam bu sıralarda Rusya olaya müdahil olur ve 1806 yılında yaklaşık 6 yıl süren Osmanlı – Rus savaşları başlar.
  • 1806 – 1812 Osmanlı – Rus savaşları sonucunda Ruslar neredeyse tüm cephelerde üstün çıkmış 1812’ye gelindiğinde Osmanlı barış istemişti.
  • 1812 Bükreş Anlaşması ile Sırplara imtiyazlar verilmesi kabul edildi.

 

  • Ek Bilgi:
  • Sırpların bağımsızlık süreci
  • 1812 Bükreş Anlaşması –> imtiyaz (ayrıcalıklar) verildi
  • 1829 Edirne Anlaşması –> Özerklik verildi
  • 1878 Berlin Anlaşması –> Bağımsızlık verildi
  • Milliyetçilik etkisiyle
  • ilk ayaklanan –> Sırplar
  • ilk imtiyaz kazanan –> Sırplar
  • İlk bağımsızlık kazanan –> Yunanlılar
  • YUNAN İSYANI (1820-1829)
  • Fransız ihtilali akabinde çok uluslu impratorlukları derinden etkileyen milliyetçilik ve bağımsızlık düşünceleri Yunanlıların Osmanlıya isyanında en büyük etkenlerdir.
  • Megali idea –> Kısaca eski Bizans imparatorluğunun ortodoks hristiyanlarca tekrar kurulmak istenmesidir
  • 1814’te kurulan Filik-i Eterya (Etnik-i Eterya) cemiyeti megali idea düşüncesini benimsemiş ve Osmanlı tebaasındaki Rumları kışkırtma çalışmalarına hız vermiştir.
  • 1820 yılında Eflak’ta ilk Yunan ayaklanması çıkmış Yunanlı asilerin bu girişimi Yanya valisi Tepedelenli Ali Paşa komutasındaki Osmanlı Devletince bastırılmıştır
  • 1821 yılına gelindiğindeyse Mora’da çıkan ayaklanma gittikçe şiddetlenmiş ve yayılmıştı, Osmanlı Devleti bu ayaklanmayı bastıramadı
  • Dönemin Osmanlı padişahı II.Mahmut bu isyanı bastırmak için Osmanlı Devlet’inde Sonun Başlangıcı olan süreçlerden biri olan bir girişimde bulunmuştur, bu girişim ise Osmanlı Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşadan yardım istemekti.
  • II. Mahmut’un talebi üzerine Kavalalı isyanı bastırırsa Mora ve Girit Valiliklerininde kendisine verilmesini şart koştu, kabul edildi. (İleriki süreçte bu toprakların Osmanlı Devletinin elinden çıkması dolayısıyla Kavalalınında bu toprakların valiliklerden men olması Mısır Sorunu sürecine sebep olmuştur)
  • Kavalalı oğlu İbrahim Paşa’yı isyanı bastırması için Mora’ya gönderdi ve isyan bastırıldı

 

  • ÖNEMLİ Nokta:
  • Bu süreçte İngiltere, Fransa, Rusya Morada çıkan isyanı destekliyor ve Yunan Devleti kurulmasını istiyorlardı

 

  • 1827 Navarin Olayı:
  • Yunan bağımsızlığını savunan yukarıdaki ülkeler Osmanlı Devletine bu fikirlerini dayatmışlar, Osmanlı ise reddetmişti.
  • Akabinde Osmanlı – Mısır donanmaları 1827 Navarin Limanında yakılarak imha edildi. Ancak Rusya bununla yetinmedi.

 

  • 1828-1829 Osmanlı – Rus Savaşı
  • Ortodoks ve panslavizmi savunan Ruslar, yine ortodoks olan ve megali idea fikrini gerçekleştirmek isteyen Yunanlıları destekliyordu.
  • Navarin Olayıyla yetimeyen Rusya Osmanlı üzerine saldırıya geçti,
  • Doğuda –> Erzurum
  • Batıda –> Edirne’ye kadarki toprakları ele geçirdi
  • Osmanlı barış istedi.

 

  • 1829 Edirne Anlaşması
  • Yunanistan’a bağımsızlık verilecek
  • Sırbistan özerk olacak
  • Eflak ve Boğdana imtiyazlar(ayrıcalıklar) verilecek
  • Rusyaya savaş tazminatı verilecek

 

  • Ek Bilgi:
  • ilk bağımsızlık kazanan Yunanlılardır, Sırplar (Sırbistan) daha önce ayaklanmış fakat daha geç bağımsız olmuşlardır.
  • Bu durumun en büyük etkenlerinden birisi Yunanlıların Avusturya gibi birkaç ülke haricinde Avrupadan tam destek almasının yanı sıra ortodoks Rusyanında Yunanistan’a destek vermesiydi. (Bunun en büyük nedeni çıkarların örtüşmesi, Din ve fikirlerdeki birlik, bunun yanı sıra avrupa tarafından Eski Romaya duyulan saygıydı diyebiliriz.)

 

  • Cezayir’in Fransızlarca İşgali (1830)
  • Cezayir 1533 yılında Barbaros Hayrettin Paşa sayesinde Osmanlı himayesine girmiş, Osmanlı Devletine bağlanmıştı
  • Osmanlı Devleti yunan isyanıyla uğraşırken 1830 yılında Fransa Cezayir’i işgal etti.
  • Bu işgal neticesinde Osmanlı ilk kez Kuzey Afrikada toprak kaybına uğradı.

<< Önceki Bölüm – Sonraki Bölüm >>

———————————————————————-

  • 18. yy (XVIII.yy) ve 19. yy (XIX.yy) Genel bakış
  • 1808-1908 Arası Bazı önemli Gelişmeler

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.